Als een naamloze vennootschap (NV) failliet gaat dan gaat het bedrijf failliet. Persoonlijk ga jij niet failliet. Dat betekent dat schuldeisers jou niet kunnen aanspreken voor schulden. Zij kunnen alleen het bedrijf (de NV) aanspreken.
Kan een gefailleerde opnieuw een NV beginnen?
Ja, een gefailleerde kan opnieuw een NV beginnen. Dat komt omdat de NV failliet gaat, niet de gefailleerde zelf. Hij (de gefailleerde) kan dus de volgende dag weer een nieuwe NV opstarten. Toch zal het in de praktijk lastig zijn om gelijk een nieuwe NV te starten. Voor het opstarten van een NV is namelijk een startkapitaal nodig van minimaal 45.000 euro. Dit is veel hoger dan voor een BV.
Voor dit bedrag moet de ondernemer vaak een lening afsluiten bij de bank of aandelen van de NV uitgeven. Als de bank of de aandeelhouders zien dat de ondernemer in het verleden failliet is gegaan, zullen zij waarschijnlijk het risico niet willen nemen en willen zij niet financieren.
Als de bank wel een lening wil afsluiten dan is de kans groot dat de voorwaarden niet heel gunstig zijn. Aandeelhouders kunnen geen aanvullende voorwaarden stellen dus zij zullen hun geld ergens anders in investeren. Failliet gaan is dus zeker nadelig.
Daarnaast kan de Ondernemingskamer jou verbieden om een nieuwe NV te beginnen. Ook kan de strafrechter jou een beroepsverbod opleggen, dat wil zeggen dat jij geen onderneming meer mag hebben. De Ondernemingskamer of de strafrechter doen dit niet zomaar. Meestal is de reden ‘onbehoorlijk bestuur’. Wat dat is, wordt hieronder uitgelegd.
Kan ik persoonlijk aansprakelijk worden gesteld?
Ja, in sommige situaties kan je als bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Je wordt niet zomaar aansprakelijk gesteld. Dit geldt alleen in een aantal situaties. Voor dit soort situaties wordt vaak gesproken van ‘onbehoorlijk bestuur’. Dat betekent dat jij de onderneming onverantwoord (onbehoorlijk) hebt bestuurd.
Het vak ‘ondernemen’ brengt natuurlijk risico’s met zich mee. Sommige investeringen kunnen mislukken of tot een minder grote winst leiden dan dat je vooraf had gedacht. De rechter weet dat en noemt dit ook wel het ‘ondernemingsrisico’. De rechter zal pas spreken van onbehoorlijk bestuur als blijkt dat het bestuur bijvoorbeeld fraude heeft gepleegd.
Dit kan door geld weg te sluizen naar privérekeningen. Een ander voorbeeld is het betalen van steekpenningen (het omkopen van personen om op die manier opdrachten binnen te halen). In dit soort situaties is er vaak sprake van opzet. Dat wil zeggen dat het bestuur expres steekpenningen betaald of fraude pleegt. Zij hebben dit zelfstandig gepland. Het ‘per ongeluk’ plegen of het ‘per ongeluk’ betalen van steekpenningen komt nauwelijks voor.
Toch zijn er situaties waarin er geen sprake hoeft te zijn van opzet. De rechter spreekt in deze situaties van ‘wanbeleid’. Dat betekent dat de rechter vindt dat het bestuur onverantwoorde beslissingen heeft genomen. Ondernemen kent natuurlijk de nodige risico’s, maar dat betekent niet dat je dat excuus kan gebruiken voor iedere mislukte investering.
In sommige situaties kan de rechter bepalen dat het bestuur had moeten weten dat de kans groot was dat de investering zou mislukken. Dit wordt ook wel ‘verantwoord ondernemen’ genoemd. Het bestuur zal de besluiten die zij neemt altijd logisch moeten kunnen uitleggen. Het investeren in een discotheek ergens op het platteland, waar weinig mensen wonen en de plek zelf slecht bereikbaar is, is bijvoorbeeld geen logische keuze.
Dat betekent niet dat bij iedere investering in een discotheek sprake is van wanbeleid, maar je zal als bestuur wel een goede uitleg moeten hebben voor die investering.
Wat gebeurt er als ik persoonlijk aansprakelijk gesteld wordt?
Als je persoonlijk aansprakelijk gesteld wordt, dan word je aansprakelijk gesteld met je privévermogen. Dat wil zeggen dat de schuldeisers hun schulden ook kunnen verhalen op al jouw privé-eigendommen, bijvoorbeeld jouw huis en jouw auto. Eigenlijk op al jouw bezittingen.
In de praktijk zullen schuldeisers vooral geïnteresseerd zijn in jouw huis en auto, omdat die bezittingen vaak veel geld waard zijn. Daarnaast kunnen schuldeisers hun schulden ook voldoen uit het geld wat op jouw bankrekening staat. Wanneer jij persoonlijk aansprakelijk gesteld wordt, kan dat dus grote gevolgen hebben.
Hoe laat je je failliet verklaren?
Er zijn een aantal manieren om failliet te gaan. Als eerste kan je het faillissement aanvragen van je eigen NV. Als je meerdere schulden (minimaal twee) hebt en van één van die schulden loop je achter met betalen, dan kan je het faillissement van je NV aanvragen. Toch kan je in zo’n situatie beter eerst overleggen met de schuldeiser, anders gaat de curator dit later voor je doen.
Je kunt in dat gesprek bijvoorbeeld vragen om een andere betalingsregeling (waar je wel aan kan voldoen) of je kan vragen om uitstel van betaling. Deze gesprekken worden in de praktijk vaak gevoerd en je ziet ook dat schuldeisers vaak wel bereid zijn om samen tot een oplossing te komen. Een laatste stap is het aanvragen van surseance van betaling.
Dat komt omdat een faillissement alleen maar verliezers kent. Iemand gaat namelijk pas failliet, als hij zijn schulden niet of nauwelijks meer kan afbetalen. Bedrijven die een groot vermogen op de bank hebben staan, gaan niet failliet. Zij kunnen namelijk gewoon hun schulden afbetalen.
Op het moment dat een aantal schuldeisers (minimaal twee) de hoop op afbetaling van hun schulden helemaal hebben verloren, kunnen zij een faillissement van de NV aanvragen. Dit zullen zij pas op het laatste moment doen. Bij een faillissement worden de schulden namelijk geliquideerd, dat wil zeggen dat uit de opbrengst van de NV zoveel mogelijk schulden worden afbetaald.
In de praktijk wordt gemiddeld 5% van de schulden afbetaald. De overige 95% blijft onbetaald en die schuldeisers kunnen fluiten naar hun geld. Daarom zal een schuldeiser ook vaak bereid zijn om het gesprek aan te gaan om samen te proberen tot een oplossing te komen, aangezien een faillissement voor hen niet de ideale oplossing is.
