Wat is een publiekrechtelijke rechtshandeling?
Een publiekrechtelijke rechtshandeling is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan. Dit kan bijvoorbeeld een beslissing van de gemeente zijn om een uitkering toe te kennen. Dit wordt ook wel een besluit genoemd. Dit staat in artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht.
Een publiekrechtelijke rechtshandeling moet dus:
- schriftelijk zijn en
- een beslissing bevatten.
Schriftelijk
Schriftelijk betekent dat een besluit op papier is gegeven. De mededeling aan de persoon of instelling is daarbij wel van belang. Als een gemeente een besluit op papier stelt, maar deze niet verstuurt naar de personen om wie het gaat, dan is niet voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. Naast het versturen van een besluit via de post, mag het versturen tegenwoordig ook via bijvoorbeeld de e-mail of een speciale website gebeuren. Zo stuurt de belastingdienst beschikkingen over toeslagen op Mijn toeslagen.
Een beslissing
Er moet een beslissing worden genomen door het bestuursorgaan. Een brief met alleen informatie geldt dus niet. Je kunt een dergelijke brief herkennen aan het woordje “beschikking” of “besluit”.
Wat kun je met een publiekrechtelijke rechtshandeling?
Omdat een publiekrechtelijke rechtshandeling een besluit is, kun je hiertegen in bezwaar en beroep gaan. Zie hiervoor het kopje hieronder “Wat is een besluit”.
Het begrip rechtshandeling betekent in juristentaal: een handeling dat gericht is op een rechtsgevolg. Dit betekent dat in jouw situatie iets verandert. Je hebt bijvoorbeeld bepaalde rechten of verplichtingen erbij gekregen. Voorbeeld van bepaalde rechten is dat je kinderbijslag ontvangt als je kind is geboren. Een voorbeeld van een verplichting is een dwangsom van de gemeente om je verkeerd geparkeerde auto te verwijderen. Het besluit is dus gericht op dit bepaalde rechtsgevolg. De belastingdienst of de gemeente wil hiermee iets bereiken, wat voor jou van belang is.
Daarom geniet je rechtsbescherming vanuit de wet.
Het tegenovergestelde van een rechtshandeling is een handeling. Dit kun je zien als het maaien van gras. De gemeente doet dit om de groei van het gras te stimuleren en om de omgeving er goed uit te laten zien. Maar er is geen bepaald rechtsgevolg.
Het afzien van een dwangsom in vorderen wordt ook gezien als handeling en niet als beschikking (zie uitspraak Raad van State).
Wat is een besluit?
Onder besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling (artikel 1:3 lid 1 van de Algemene wet bestuursrecht).
Als aan onderstaande vereisten is voldaan dan heb je een besluit:
- schriftelijk (op papier, via de post of elektronisch)
- beslissing (geen informatieve brief, maar een beslissing die gevolgen heeft voor jou)
- bestuursorgaan (gemeente, provincie, rijksoverheid etc.)
Onder de uitleg over de publiekrechtelijke rechtshandeling kun je uitgebreid lezen wanneer aan deze voorwaarden voldaan wordt.
Wat is een beschikking?
Voor de beantwoording van deze vraag kun je precies dezelfde voorwaarden van het besluit langs. De wet maakt alleen onderscheid in besluit en beschikking omdat de gevolgen anders zijn. Een beschikking is niet algemeen van strekking. Het is gericht op de individu, zoals de persoon die een uitkering ontvangt. Anderen hebben daar in principe niets mee te maken. Een besluit wordt gezien als een gevolg van algemene strekking. Dit gaat bijvoorbeeld om het besluit om een bestemmingsplan te maken.
Een beschikking kan ook een besluit genoemd worden. Dit omdat de definitie van het woord besluit een overkoepelend karakter heeft. Een besluit is echter niet altijd een beschikking. Zoals eerder verwoord is een beschikking gericht op een individu.
Wat kun je doen tegen een besluit?
Een beschikking is altijd een besluit. Je kunt het volgende dus ook voor een bezwaar tegen een beschikking gebruiken. Tegen een besluit kun je in bezwaar gaan bij het bestuursorgaan dat het besluit genomen heeft. Daarna kun je in beroep gaan bij de rechtbank.
Bezwaar op besluit
Op ieder besluit is bezwaar mogelijk. Je moet binnen zes weken na de datum van het besluit bezwaar indienen bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen.
In het bezwaar moet staan:
- jouw naam en adres;
- de datum;
- een omschrijving van het besluit;
- waarom je het niet eens bent met het besluit.
1. Jouw naam en adres
Jouw naam en adres mogen natuurlijk niet ontbreken. Geef bij een besluit tot een last onder dwangsom ook de locatie aan van waar de overtreding plaatsvindt of heeft plaatsgevonden.
2. De datum
De datum van het versturen van je bezwaarschrift. Dit is erg belangrijk. Als je namelijk te laat bent met het bezwaar indienen, dan is je bezwaar niet-ontvankelijk. Dit betekent dat je bezwaar niet geldig is en het bestuursorgaan niets met jouw bezwaar hoeft te doen. De termijn om een bezwaar in te dienen is zes weken na datum van het besluit. Als je bang bent, dat het bestuursorgaan jouw bezwaar niet ontvangt, kun je het bezwaar aangetekend versturen. Je krijgt dan een bericht met een datum waarop het bezwaar is ontvangen.
3. Een omschrijving van het besluit
Geef aan wat er in het besluit staat. Belangrijk is onder meer het kenmerknummer van het besluit en hetgeen het bestuursorgaan jou heeft gevraagd te doen om te voorkomen dat de dwangsom verbeurt.
4. Waarom niet eens?
Geef aan waarom je het niet eens bent met de dwangsom. Probeer zo specifiek mogelijk te zijn. Geef ook duidelijk aan met welke onderdelen van het besluit je het niet eens bent. Je kunt namelijk na het bezwaar nog in beroep gaan bij de rechtbank.
Als jij hele andere argumenten hebt bij de rechtbank, kan het mogelijk zijn dat de rechter deze niet behandelt. Ook kun je niet in beroep gaan bij de rechtbank als je helemaal geen bezwaar hebt ingediend. Je kunt dan dus geen bodemprocedure starten.
In beroep gaan bij de rechtbank
Als het bestuursorgaan na jouw bezwaar het besluit niet intrekt, kun je in beroep gaan bij de rechtbank. Dit moet binnen zes weken na het besluit op bezwaar. De rechter beoordeelt of jij in je recht staat of niet.
