Dat hangt ervan af wat voor soort overlast je ervaart. Hangen de takken over de schutting? Vallen de bladeren in jouw tuin? Of heb je last van schaduw?
Volgens de wet mogen buren geen onrechtmatige hinder veroorzaken. Zo is het mogelijk om overhangende takken te snoeien nadat je de buren tevergeefs hebt gevraagd om de takken zelf te snoeien. Ook kan het regelmatig snoeien van de takken een verplichting zijn. De vraag of schaduwvorming onrechtmatige hinder veroorzaakt hangt af van de omstandigheden van het geval.
Hoe hoog mag de boom van de buren zijn?
In de wet staat niet exact beschreven hoe hoog een boom of struik maximaal mag zijn. Er staat wel dat het niet toegestaan is om jouw buren onrechtmatig te hinderen. Dat houdt niet in dat elk soort hinder niet toegestaan is. Een hoge boom heeft bijvoorbeeld nou eenmaal schaduwwerking en vallend blad. De vraag is, tot hoe hoog is dat nog rechtmatig? Hieronder worden de concrete regels over bomen en struiken uitgelegd.
Hoever moet een boom of struik van de erfgrens van de tuin staan?
In de wet staat dat een boom minimaal twee meter van de erfgrens af moet staan. Voor struiken minimaal een halve meter (50 centimeter). Het vlak waar de bomen en struiken niet mogen staan wordt ook wel de “verboden zone” genoemd. Om heel precies te zijn wordt de boom gemeten vanaf het centrum van de voet (onderkant) tot de erfgrens. Deze regels gelden niet in de volgende gevallen:
De boom of struik komt niet boven de schutting uit
Wanneer de geplante boom of struik niet boven de schutting uitkomt gelden deze regels niet. Er zijn ook regels voor de maximale hoogte van een schutting. Daarover kun je meer lezen in dit artikel.
De gemeente stelt andere regels op
Sommige gemeenten hebben andere regels voor deze “verboden zone”. Zo zijn bijvoorbeeld de regels bij de gemeente Leeuwarden anders. Bomen moeten daar minimaal een halve meter van de erfgrens af staan en heggen hoeven geen afstand van de erfgrens te houden. Wilt u weten wat de regels zijn bij uw gemeente? Informeer dan bij uw gemeente of zoek naar de Algemene Plaatselijke Verordening of de bomenverordening.
Verjaring
Wanneer de boom of struik langer dan 20 jaar in de tuin staat dan gelden deze regels niet meer. De mogelijkheid om je op die wettelijke bepaling te beroepen is dan zogenoemd “verjaard”. Je kunt dan niet meer eisen dat de buren de boom of struik verwijderen wanneer deze dus wel in de verboden zone staat. Het is wel zo dat de buren bij het planten van de boom of struik dan niet wisten dat de boom of struik daar niet mocht staan, dit heet “ter goeder trouw”.
Weet je niet precies hoelang de boom of struik er al staat? Kijk dan (gratis) op Google Earth of je een satellietfoto kunt vinden van de desbetreffende boom of struik (hiervoor heb je wel de desktop versie nodig, zie hier een tutorial hoe je de oude kaarten kunt vinden). Geen foto (of een foto die van voldoende kwaliteit is) beschikbaar op Google Earth? Je kunt dan gebruik maken van de luchtfoto’s van het kadaster. Sinds 1981 worden om de drie jaar luchtfoto’s gemaakt van heel Nederland. Voor een digitale versie ben je al wel minimaal 50 euro kwijt.
Plaatselijke gewoonte
Het klinkt misschien gek, maar wanneer het de plaatselijke gewoonte is dat een boom of struik dichterbij de schutting geplaatst wordt dan kan het zo zijn dat de regels hierboven ook niet gelden.
Hoe ver moet een boom van een huis staan?
Een heg moet 50 centimeter van een woning staan. Een boom moet minimaal 2 meter afstand houden van een woning.
Wat te doen met overhangende takken van de buren?
Je mag niet zomaar de boom gaan snoeien. Eerst moet je de buren aanmanen om de overhangende takken weg te halen. Wanneer de buren deze takken niet weghalen, dan kun je de takken gaan snoeien. Je mag de takken tot en met de erfgrens snoeien, maar let op dat je de boom goed snoeit zodat je de boom niet beschadigt. Al het snoeiafval mag je zelf houden.
Stel, de buren willen de boom zelf snoeien maar kunnen er niet goed bij vanaf hun eigen tuin. Dan moet je de buren voor het snoeien van de boom of struik toelaten op jouw terrein. In de wet staat de er wel vooraf een kennisgeving moet zijn geweest. Dit kan in de vorm van een berichtje dat ze willen snoeien. Eventuele gemaakte schade moet worden vergoed. Je kunt de buren toegang weigeren of dit uitstellen tot een later moment indien je daar een goede reden voor hebt.
Wat als ik de boom niet zelf kan snoeien?
Vraag hiervoor hulp van bijvoorbeeld een vriend of een familielid. Je kunt ook iemand inhuren om het voor je te doen. Eventuele onrechtmatige hinder blijft jouw verantwoordelijkheid als je eigenaar bent van de boom. Als je de woning huurt, zou je de verhuurder kunnen vragen om de takken te snoeien.
Vallende vruchten
Wanneer er vallende vruchten, noten, zaden, appels of peren, of andere zaken in jouw tuin belanden zijn deze van jou. Je mag hier mee doen wat je wilt.
Wortels van bomen en struiken
Wortels van bomen en struiken groeien ondergronds en stoppen niet bij de erfgrens. Het kan dus voorkomen dat er wortels van de buren bij jou in de tuin komen. Deze wortels zijn vaak sterk en kunnen groot worden waardoor ze ook het gazon kunnen beschadigen. Daarnaast nemen ze een hoop grondwater op.
Om die reden staat in de wet dat je deze wortels, wanneer ze over de erfgrens zijn, mag afhakken. Je mag daarna doen met de wortels wat je zelf wilt.
Hoe hoog mag een struik boven een schutting uitkomen?
Een struik of haag mag maximaal één meter hoog zijn in de voortuin. In de zijtuin of achtertuin mag deze maximaal twee meter hoog zijn. Per gemeente kan dit verschillen. Lees meer in dit artikel.
Wat als de bomen van buren zon wegnemen
Je mag geen onrechtmatige hinder toebrengen aan je buren in de vorm van bijvoorbeeld rumoer, trillingen, stank, rook of gassen. Dit staat in artikel 5:37 van het Burgerlijk Wetboek. In dit wetsartikel staat ook dat je geen licht van je buren mag onthouden. Dit betekent dus dat schaduwvorming in principe niet mag. Het moet echter wel in een mate of wijze zijn als bedoeld in artikel 6:162 van het Burgerlijk wetboek. Dit artikel gaat over de onrechtmatige daad. De onrechtmatige daad is een lastig begrip die in iedere situatie weer anders uitpakt. Het is goed om voor de invulling van het antwoord aanwezige jurisprudentie te gebruiken. De rechtbank Midden Nederland heeft in een uitspraak de volgende criteria gesteld:
“De vraag of het onthouden van licht onrechtmatige hinder oplevert, hangt af van de ernst en de duur daarvan en de daardoor veroorzaakte schade in verband met de verdere omstandigheden van het geval, waaronder de plaatselijke omstandigheden, waarbij ook een rol speelt hoe de situatie was toen eisers de woning aankochten.” (Zie de uitspraak van de rechtbank Midden Nederland, ECLI:NL:RBMNE:2019:4377.)
In deze zaak vorderen eisers dat hun buren de op hun erf staande bomen en haagplanten tot maximaal 2 meter terugsnoeien. Ten tijde van dat eisers de woning betrokken waren de bomen en hagen maximaal 2 meter. De bomen en haagplanten zijn inmiddels 11 meter hoog en zorgen daarmee voor lichthinder. Gedaagde vindt dat enige hinder in een bomenrijke omgeving geduld moet worden. Volgens haar zijn de bomen al meer dan 30 jaar oud en waren ze ten tijde van het betrekken van de woning door eisers ook al 8 meter hoog. De rechter vindt het van belang dat de bomen er al stonden toen eiser de woning betrok. Zij hadden kunnen weten aan de hand van algemene ervaringsregels dat de bomen zonlicht op hun perceel zouden kunnen ontnemen. Ook heeft eiser een vrij ruime achtertuin waar geen licht wordt ontnomen. De desbetreffende bomen en hagen staan aan de zijkant van de woning en betreffen maar een deel van de ontneming van zonlicht. Hier is vastgesteld dat geen sprake is van onrechtmatige hinder door schaduwwerking.
Naar onze mening had de rechter de vordering al af kunnen wijzen op grond van verjaring. Waarschijnlijk was de rechter daar in dit geval niet voldoende van overtuigd. De gedaagde had wellicht te weinig bewijs voor verjaring aangedragen.
