In principe vallen alle schulden die je hebt opgelopen voordat je de WSNP (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen) ingaat onder de WSNP. De WSNP is ervoor bedoeld om na een schuldsaneringstraject van drie jaar met een schone lei te beginnen. Dat wil zeggen dat na drie jaar alle overige schulden worden kwijtgescholden en je dus opnieuw kan beginnen. Vaak wordt het gezien als een soort herstart of een soort tweede kans.
Toch wordt in de wet een aantal schulden uitgezonderd van de WSNP. Het gaat daarbij om schulden die zijn ontstaan uit een strafrechtelijke veroordeling. Denk bijvoorbeeld aan een geldboete die de rechter jou heeft opgelegd of een schadevergoeding die je aan nabestaanden moet betalen. Daarnaast vallen studieschulden bij DUO ook buiten de WSNP. Je mag ook geen nieuwe schulden maken tijdens je schuldsaneringstraject.
Wat is een schuldsaneringstraject?
Een schuldsaneringstraject is voor personen (geen bedrijven) die diep in de schulden zitten. Daarbij lijkt het er niet op dat die persoon ooit van zijn schulden af gaat komen. Stel dat jij op 20-jarige leeftijd een eigen bedrijf wil opstarten en daarvoor een lening afsluit. Het gaat slecht met het bedrijf en je kan je lening niet meer afbetalen.
Daarnaast hou je zelf nauwelijks geld over, dus kan je ook geen huur, energiekosten en overige rekeningen (bijvoorbeeld zorgrekeningen) betalen. Stel dat de schuld zo groot is dat je situatie uitzichtloos wordt. Het zal tientallen jaren duren voordat je die schuld hebt afgelost. Om jou een tweede kans te geven, bestaat er een schuldsaneringstraject.
Een persoon kan zich daarvoor aanmelden en zal dan drie jaar lang zoveel mogelijk schulden proberen af te betalen. Na die drie jaar worden de overige schulden dan kwijtgescholden, zodat jij een nieuwe start kan maken.
Wat mag je in de schuldsanering houden?
Tijdens de WSNP krijg je enkel leefgeld voor de hoognodige zaken. Dit bedrag ligt gemiddeld tussen de 50 en 75 euro per week en is ook afhankelijk van het aantal personen in het gezin. Hoe meer gezinsleden, hoe meer leefgeld. Het overgrote deel (ruim 90 procent) zal opgaan aan boodschappen en de daarbij behorende huishoudelijke producten (denk aan wasmiddel, tandpasta, tandenborstel, afwasmiddel etc.).
Daarnaast krijg je nog een bedrag dat je kunt gebruiken om je vaste lasten mee te betalen, zoals huur-, zorg- en energiekosten.
Hoeveel schuld moet je hebben om in de schuldsanering te komen?
In de wet staat geen minimumbedrag voor de hoogte van de schuld. Wel moet je diep in de schulden zitten, wil jij in aanmerking komen voor de schuldsanering. De bewindvoerder beoordeelt dit door te kijken naar je maandinkomen en de hoogte van jouw schuld.
Op basis daarvan zal de bewindvoerder beoordelen of de hoogte van de schuld uitzichtloos is en de kans op afbetalen binnen ruime tijd bijna onmogelijk is.
Kun je voor de tweede keer in de schuldsanering komen?
In principe kan je niet twee keer een WSNP-traject doorlopen. Op het moment dat het meer dan tien jaar geleden is dat jouw schuldsaneringstraject afliep, kan je een nieuw WSNP-traject aanvragen. Daarbij zal de bewindvoerder wel bekijken wat de reden is dat jij je opnieuw in de schulden hebt gewerkt, omdat een schuldsaneringstraject in principe eenmalig bedoeld is om personen een tweede kans te geven.
Desondanks kan het soms zijn dat iemand twee keer diep in de schulden zit, waar hij niet of nauwelijks zelf verantwoordelijk voor is.
Kunnen schulden worden kwijtgescholden?
Schulden kunnen door de schuldeisers worden kwijtgescholden. In overleg met de schuldeisers is het soms mogelijk om de volledige schuld of een deel van de schuld kwijt te schelden. Je kan een kwijtschelding bij jouw schuldeisers niet afdwingen, dat wil zeggen dat zij niet verplicht zijn om jouw schulden kwijt te schelden.
Wat gebeurt er na drie jaar WSNP?
Als jij je drie jaar lang aan de regels hebt gehouden dan krijg je een ‘schone lei’ toegewezen. Dat betekent dat alle overige schulden worden kwijtgescholden. Voor de schuldeisers is er geen mogelijkheid om de openstaande schulden te innen.
Aan welke regels moet ik mij houden in de WSNP?
De regels binnen de WSNP zijn erg streng. Je krijgt een bewindvoerder en deze bewindvoerder neemt drie jaar lang alle financiële beslissingen voor jou. Op die manier wordt geprobeerd om zoveel mogelijk schuld te kunnen afbetalen. Het leefgeld dat jij per week krijgt, is enkel genoeg voor de hoognodige boodschappen en huishoudelijke kosten.
Daarnaast is het de bedoeling dat je blijft werken of (indien je werkloos bent) werk gaat zoeken. Tot slot moet je giften (van bijvoorbeeld familie en vrienden) altijd aangeven. Ook als deze giften geen geld zijn, maar bijvoorbeeld bestaan uit boodschappen of andere artikelen.
Op het moment dat je je niet aan de regels houdt, kan dit gevolgen hebben voor het WSNP-traject. Zo kan er bijvoorbeeld leefgeld worden ingehouden (omdat je giften niet hebt opgegeven) of in het ergste geval wordt de WSNP beëindigd en komt er geen schone lei, waardoor je met de schulden blijft zitten.
Kan ik gaan samenwonen als ik in de schuldsanering zit?
Ja, het is mogelijk om samen te gaan wonen als je in de schuldsanering zit. Wanneer je gaat samenwonen heeft dit wel gevolgen voor het schuldsaneringstraject. Op het moment dat je gaat samenwonen, kan dat invloed hebben op de Toeslagen bij de Belastingdienst. Toeslagen kunnen bijvoorbeeld minder worden, omdat het inkomen van jouw huisgenoot meetelt bij het toetsingsinkomen.
Als je wil gaan samenwonen, is het verstandig om dit te bespreken met jouw bewindvoerder. Hij of zij kan jou informeren over de eventuele gevolgen voor jouw situatie.
Is mijn nieuwe partner verantwoordelijk voor mijn schulden?
Ja, wanneer jij in gemeenschap van goederen gaat trouwen of een geregistreerd partnerschap in gemeenschap van goederen aangaat, is jouw nieuwe partner mede aansprakelijk voor alle schulden. Daaronder vallen ook jouw schulden uit het verleden.
Je kunt er ook voor kiezen om onder huwelijkse voorwaarden te gaan trouwen of onder huwelijkse voorwaarden een geregistreerd partnerschap aangaan. In de huwelijkse voorwaarden kan dan worden opgenomen wie voor welke schulden aansprakelijk is.
